I. GIỚI THIỆU CHUNG
Nếu bạn đang tìm kiếm một nguồn thông tin cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về Token, các vấn đề Token là gì? Tại sao các dự án phát hành Token? Tại sao giá Token có xu hướng tăng? Và chúng ta có thể làm gì để thích nghi với điều đó một cách tốt nhất? Bài viết này sẽ giúp bạn tất cả điều đó.Hơn thế, bài viết sơ lược về Token này cũng là hành trang giúp bạn hiểu thêm về IDO sắp tới của chúng tôi. Đừng bỏ lỡ vì nó sẽ rất hữu ích cho bạn. Trong phần này, chúng ta nói về những sai lầm lớn nhất mà các dự án mắc phải trong hệ thống Token của họ: một số lỗi thường gặp như khởi chạy mà không có tiện ích Token rõ ràng, khởi chạy với nguồn cung quá thấp và thải ra quá nhiều nguồn cung (thường thông qua cung cấp thanh khoản). Trong những phần tiếp theo, thắc mắc của các bạn về chiến lược quản trị Token và cách tránh rủi ro về Token sẽ được tiết lộ.
II. Tokenomics là gì?
Tokenomics là một thuật ngữ chỉ nền kinh tế của token. Nó mô tả các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng và giá trị của token, bao gồm nhưng không giới hạn ở việc tạo và phân phối token, cung và cầu, cơ chế khuyến khích và kế hoạch đốt token. Đối với các dự án tiền mã hóa, tokenomics được thiết kế tốt là một yếu tố rất quan trọng để thành công. Đánh giá tokenomics của một dự án trước khi quyết định tham gia là điều cần thiết đối với các nhà đầu tư và các bên liên quan.Có hai giai đoạn chính trong Tokenomics. Đầu tiên là giai đoạn dẫn đến IDO. Giai đoạn này sẽ trả lời cho các câu hỏi:
- Phân bổ Token nên là gì? Như thế nào
- Có bao nhiêu Token được đúc(mint)?
- Bạn nên bán bao nhiêu Token?
- Làm thế nào để bạn bán chúng trên thị trường và với mức giá nào?
Giai đoạn thứ hai là giai đoạn “quản lý ngân quỹ” sau IDO.
- Bạn làm gì với Token đã được mint?
- Đưa chúng ra ngoài như thế nào?
- Đưa cho ai và nên cho đi bao nhiêu?
Phần này rất quan trọng vì cộng đồng cần được khuyến khích đóng góp và cho đến nay, việc đưa ra các ứng dụng thực tế của Token (Giao thức token (Protocol) trong Crypto cho phép người dùng quản lý dữ liệu của họ. Chúng cho phép các cá nhân tạo tài khoản – hoặc ví – trên một giao thức sau đó có thể được sử dụng để thanh toán các dịch vụ và thực hiện các giao dịch tài chính trên các trang web khác. Sau đây, trong khuôn khổ bài viết và lĩnh vực crypto tạm gọi là dự án hoặc tính ứng dụng của token) là cách phổ biến nhất để các dự án khuyến khích những người đóng góp và nắm giữ dài hạn (holder) token. Do đó, chúng ta có thể nghĩ về tokenomics như một đòn bẩy giúp kéo dài sự quan tâm của cộng đồng, duy trì nền kinh tế của dự án.
III. Vấn đề với Tokenomics hiện có
Tokenomics là một đòn bẩy mạnh mẽ, nhưng cũng ẩn chứa nhiều nguy hiểm. Nhiều thứ có thể tạo ra hoặc phá vỡ hệ thống tokenomics của một dự án và tôi đã quan sát những sai lầm phổ biến khi nghiên cứu cách tốt nhất để xây dựng tokenomics của Socean. Đầu tiên và quan trọng nhất, các Token thường ra mắt mà không có tiện ích rõ ràng cụ thể, điều này gây ra sự lo lắng về giá cả. Phần lớn các Token quản trị trên Solana chỉ dành cho việc quản trị, không có cách rõ ràng nào để người dùng rút tiền từ giá trị bị khóa trong dự án. Việc mua lại được hứa hẹn vào một thời điểm nào đó trong tương lai, nhưng những lời hứa hẹn này không chắc chắn, có thể hoặc không bao giờ thành hiện thực. Điều này dễ hiểu gây ra sự lo lắng cho những người nắm giữ token chỉ-quản-trị và dẫn đến biến động giá cả của những Token đó. Thứ hai, các dự án thường khởi chạy với nguồn cung ban đầu quá thấp, điều này chắc chắn ảnh hưởng đến giá trị token và dễ dẫn đến việc giá token giảm trong dài hạn. Nhiều dự án mở bán với nguồn cung thấp không tin được (<5% tổng nguồn cung). Nhiều dự án rất muốn làm điều này vì nó tạo ra sự hưng phấn và làm cho dự án trông hấp dẫn (Nhìn này! Dự án chúng ta có đến $1 tỷ vốn hóa thị trường) Tuy nhiên, điều này có xu hướng diễn ra một cách có thể dự đoán được: giá bắt đầu cực kỳ cao do FOMO và nguồn cung thấp một cách không tưởng, sau đó nhanh chóng giảm do tỷ lệ xả-ra-thị-trường trên tổng nguồn cung ban đầu cao dẫn đến lạm phát hàng năm >100%. Đây là một con số quá cao và ảnh hưởng nhiều đến giá Token trên thị trường.Andrew Kang của Mechanism Capital viết:
Lưu ý rằng bản thân nguồn cung thấp không phải là vấn đề.Nguồn cung thấp cùng với lượng xả-ra-thị-trường mạnh dẫn đến giá token rơi tự do. Và nguồn xả-ra-thị-trường lớn nhất là từ khai thác thanh khoản — sai lầm lớn thứ hai mà các dự án mắc phải.
IV. Tại sao khai thác thanh khoản lại có hại
Nhiều dự án đưa ra một lượng lớn token quản trị của họ dưới dạng phần thưởng “khai thác thanh khoản” (LM). Đây là khi một dự án đưa ra Token quản trị cho người dùng cung cấp thanh khoản trong nhóm thanh khoản của họ. Ví dụ: Marinade Finance cung cấp MNDE cho những người cung cấp tính năng thanh khoản trên nhóm mSOL-X (ví dụ: mSOL-USDC) của họ. Bởi vì cách duy nhất để cung cấp tính thanh khoản trên nhóm mSOL-X là mua mSOL, từ đó mọi người gửi tiền vào nhóm cổ phần Marinade, điều này làm tăng tổng giá trị tài sản bị khoá (TVL) của dự ánMarinade và thu được lợi nhuận. Đây là một cách thức độc đáo để phát triển mạnh mẽ và thiết lập vị trí thống lĩnh thị trường. Thật vậy, nhiều dự án đã cho thấy mức tăng TVL lớn sau khi khởi chạy các chương trình khai thác thanh khoản của họ, điều này có thể đủ để thiết lập hiệu ứng mạng mạnh mẽ với phạm vi rộng. Tuy nhiên, trên thực tế, khai thác thanh khoản gây ra sự sụt giảm giá của Token. LM thu hút những kẻ hám lợi: những người không tin vào khả năng tồn tại lâu dài của dự án mà chỉ quan tâm đến lợi nhuận ngắn hạn. Những người này nhảy từ nhóm này sang nhóm tiếp theo, theo đuổi 1000% APY thoáng qua. Sau khi nhận lãi từ việc farming token, họ ngay lập tức bán chúng. Điều này gây áp lực lớn cho thị trường, khiến giá Token sụp giảm nghiêm trọng. Chúng tôi thấy điều này xảy ra với nhiều dự án trên Solana. Nguồn cung ban đầu thấp và lạm phát cao từ khai thác thanh khoản thường khiến giá token giảm:
Một số dự án đã ra mắt với tỷ lệ nổi quá thấp
Một số dự án đã ra mắt với tỷ lệ nổi quá thấp Chúng tôi không phải là người đầu tiên đưa ra quan điểm này. Đây là Haseeb Qureshi của Dragonfly Capital nói rằng “khai thác thanh khoản” là “đầu tư sai lầm”:https://youtu.be/BktFOeXtMXc“[các dự án] đang lãng phí rất nhiều tiền [thanh khoản khai thác]… chúng ta sẽ nhìn lại sau hai năm và xem chúng ta đang lãng phí bao nhiêu tiền… Nguồn cung không phải là cố định, mà là lính–đánh–thuê (trader).” Và đây là 0xTomoyo
Tệ hơn nữa, khai thác thanh khoản có thể gây ra áp lực giảm giá theo phản xạ đối với giá Token và hiệu quả của LM. Vì phần thưởng được tính bằng Token, nên giá Token càng thấp thì APY càng thấp, điều này làm cho việc khai thác thanh khoản ngày càng kém hấp dẫn. Đồng nghĩa với việc thanh khoản rời khỏi dự án, đây có thể là lý do dẫn đến vòng xoáy giảm giá khi niềm tin của người tiêu dùng giảm xuống. Ngay cả khi Token duy trì giá trị của nó, việc khai thác thanh khoản sẽ ngày càng kém hiệu quả hơn khi TVL tăng lên. Các dự án thường chỉ định một lượng phát hành Token cố định mỗi kỳ cho mỗi nhóm thanh khoản. Khi tính thanh khoản trong nhóm thấp, những phần thưởng này rất hấp dẫn (vì tỷ lệ Token trên TVL lớn). Nhưng khi nhóm ngày càng lớn hơn, tỷ lệ Token so với kích thước nhóm ngày càng nhỏ hơn, khiến APY giảm xuống. Cuối cùng, một mức ổn định đã đạt được: phần thưởng thanh khoản cho nhóm đó không còn có thể khuyến khích tiền gửi thêm nữa, ngay cả khi lượng xả tiếp tục được bơm vào nhóm vĩnh viễn. Như vậy, khai thác thanh khoản không hoàn toàn xấu. Nó có những vai trò nhất định trong hộp công cụ tokenomics khi được sử dụng một cách đúng đắn và thận trọng. Nhưng nếu lạm dụng quá thường xuyên, các dự án thực hiện khai thác thanh khoản quá mức, thiếu suy nghĩ, làm nghèo dự án và làm tăng giá Token. Thực hiện theo cách này, khai thác thanh khoản thực sự nên được gọi là “khai thác từng phần” thanh khoản, vì nó làm dự án trông nghèo nàn, thiếu thực tế để đạt được lợi ích ngắn hạn. Các dự án mang lại lợi nhuận cho những trader và không nhận lại được gì (ngoại trừ thanh khoản tạm thời – không phải lợi ích lâu dài).
Phần kết luận
Chúng tôi đã xác định ba sai lầm lớn nhất mà các dự án crypto mắc phải: 1/ khởi chạy mà không có tiện ích Token rõ ràng, 2/ khởi chạy với quá ít nguồn cung và 3/ thổi phồng nguồn cung quá nhanh. Kết quả chắc chắn là giá Token giảm không phanh và một nền dự án nghèo nàn không có tính giá trị ứng dụng thực tế. Vậy có cách nào tốt hơn cho vấn đề này không? Chúng tôi đưa ra những đề xuất sau:
- Cung cấp tiện ích rõ ràng (và cơ chế đổi quà) cho Token quản trị.
- Ổn định (và cuối cùng là tăng) giá của Token quản trị.
- Khuyến khích tiền gửi trong LP một cách hiệu quả ngay cả khi TVL tăng lên> $100M.
- Phát triển sự giàu có & bền vững của dự án vĩnh viễn, thay vì khai thác từng phần để đạt được TVL tạm thời.
- Lọc thanh khoản lính-đánh-thuê (trader) ngắn hạn; thưởng cho những người nắm giữ dài hạn (holder) Token quản trị.
Chúng tôi nghĩ rằng những đề xuất trên sẽ có thể chính xác vai trò đúng đắn của tokenomic — và bạn đã có cái nhìn tổng quan về cách thức hoạt động của nó trong nền kinh tế của 1 dự án crypto.Chúc bạn là những holder thành công.